Klaar is kees!

Je hoort het vaak genoeg: klaar is Kees. Of met een andere naam, om het persoonlijker te maken. Waarom heeft Kees zo'n standaard plekje veroverd in de taal? En kun je 'Kees' eigenlijk wel vervangen door een andere naam?

Kaas

Hoewel het inmiddels wel zo opgevat wordt, is 'Kees' niet een eigennaam in deze uitroep. Het is namelijk een dialectvorm van 'kaas'. 'Klaar is kees' betekent dus letterlijk 'klaar is de kaas', oftewel, 'het werk is af'.

Woordspeling

Toch waren degenen die deze uitroep in omloop brachten zich waarschijnlijk ook wel bewust van de dubbele betekenis van 'Kees'. Een bewijs daarvoor is dat de zegswijze in het Nederduitsch als volgt ging: do wêr de Kâs klâr en klâr is d' Kês. Oftewel: toen was de kaas klaar en klaar is de kaas/Kees. Dat de uitdrukking 'klaar is Kees' is geworden, is dus eigenlijk gewoon een woordgrapje geweest. Dus ja, je kunt het vervangen door een andere naam, zolang je daarmee maar niet bedoelt dat diegene als kaas is :)