Vaarwel

Als je tegen iemand 'vaarwel' zegt, associëren wij dat al gauw met een situatie waarin je diegene voor een hele lange tijd niet zal zien, of zelfs nooit meer. Voor ons is het dus best een zwaarbeladen woord. Maar is dat wel waar het voor bedoeld is?

Varen = gaan

Velen zullen, als je het woord in tweeën splitst, denken aan 'varen'. Het had ook best heel goed een afscheidsgroet van zeelui kunnen zijn ('vaar wel!'), maar dit is niet het geval. Dat 'vaar' (oorspronkelijk was het 'vaart') komt van 'varen' dat vroeger de betekenis 'gaan' had. Dat het 'gaan' betekende zie je nog terug in woorden als 'hemelvaart', 'bedevaart' en 'voortvarend'. Vroeger vroegen mensen ook aan elkaar: 'hoe vaart u?'. De letterlijke betekenis van 'vaarwel' was dus gewoon: 'ga goed'.

Het ga je goed!

Eigenlijk zouden we deze kreet dus in veel meer situaties kunnen gebruiken dan we nu doen. Je zou het gewoon in de supermarkt kunnen zeggen tegen iemand waarmee je net een praatje hebt gemaakt. Of als je naar huis gaat na een gezellig avondje bij vrienden. Maar het woord heeft door de tijd heen een heel wat diepgaandere betekenis dan 'ga goed' gekregen en daarom is het niet zo'n goed idee om het zomaar overal te gaan roepen. Laten we het maar gewoon bij de vorm houden die wij nu nog voor de letterlijke betekenis van 'vaarwel' hebben (waar overigens dat 'gaan' uit de vorige alinea ook nog in zit): 'het ga je goed!'